Kaloryczność – co to takiego?
Wartość opałowa ekogroszku czy węgla kamiennego to innymi słowy ilość energii, którą możemy pozyskać z danej jednostki masy paliwa.
W przypadku ekogroszku i węgla kamiennego stosuje się przelicznik na kilogram masy opału. Kaloryczność węgla określa się w milidżulach, zatem wartość opałowa będzie posiadała przelicznik MJ/kg.
Warto pamiętać, że im większa kaloryczność ekogroszku czy kaloryczność węgla, tym mniejsze zużycie paliwa potrzebnego do ogrzania budynku. Piece na ekogroszek z podajnikiem i piece na ekogroszek bez podajnika, zasilane kalorycznym paliwem nie wymagają tak częstego dokładania opału. Nie musimy też poświęcać tak dużej powierzchni magazynowej przeznaczonej do przechowywania ekogroszku.
Ze względu na swoje właściwości ekogroszek i węgiel o wyższej kaloryczności okazują się nieco droższe w zakupie.
Węgiel różnego rodzaju ma różne parametry. Najgorzej wypada węgiel brunatny. Średnia energetyczność węgla wynosi jedynie 10 MJ/kg. Wartość kaloryczna węgla kamiennego, nawet tego taniego, o słabszej jakości, prezentuje się zupełnie inaczej, jest on ponad dwukrotnie bardziej kaloryczny niż węgiel brunatny. Węgiel kamienny ma wartość kaloryczną zbliżoną do ekogroszku i nie może być niższa niż ok. 22 – 24 MJ/kg – taką wartość posiada najtańszy węgiel. Wartość kaloryczna węgla średniej jakości wynosi i 25 – 27 MJ/kg, a węgla bardzo dobrej jakości około 29 MJ/kg.
Tak jak w przypadku innych paliw wartość opałowa ekogroszku zależy od gatunku opału. Im gorszy i tańszy produkt, tym niższa kaloryczności. I tak tani ekogroszek będzie miał wartość opałową od 24 do 26 MJ/kg. Jak w przypadku węgla kamiennego dobrej jakości ekogroszek ma wartość około 29-30 MJ/kg.
Paliwa płynne mają wyższą wartość opałową niż paliwa stałe. Kaloryczność dobrej jakości gazu wynosi około 40 MJ/kg.
Pojęcie grupa taryfowa oznacza grupę odbiorców kupujących energię elektryczną lub korzystających z usługi przesyłania lub dystrybucji energii elektrycznej, albo usługi kompleksowej, dla których stosuje się jeden zestaw cen lub stawek opłat i warunków ich stosowania. W Polsce odbiorcy energii mogą korzystać z różnych dostępnych taryf prądu przeznaczonych dla danego segmentu odbiorców.
Kryteria grup taryfowych gazu.
W przypadku gazu, do kryteriów ustalania grupy taryfowej należą:
Taryfa W-1 przeznaczona jest taryfą przygotowaną z myślą o odbiorcach indywidualnych,zużywających najmniej gazu, przeznaczona jest dla konsumentów, którzy zużywają rocznie nie więcej 3350 kWh. Taryfa W-1 jest jest więc idealna dla osób, które nie ogrzewają domu gazem, a tylko korzystają z jakiegoś urządzenia gazowego np. kuchenki gazowej. Dla klientów dostępna jest taryfa W-1 w różnych opcjach. Taka taryfa przewiduje tylko jeden odczyt gazu w ciągu roku umownego.
Faktury – prognozy przychodzą co 2 miesiące i w takim cyklu się je opłaca. Faktura rozliczeniowa jest natomiast wystawiana tylko raz lub 2 w roku, po odczycie licznika. W taryfie W mamy też opcję W-1.12T. W tym przypadku następuje jeden odczyt gazu w roku umownym, a faktura wystawiana jest co miesiąc. Użytkownik musi zgłosić stan gazomierza raz w miesiącu.
Taryfa W-2 sprawdzi się w gospodarstwach, w których zużywa się 3350 kWh/rok – 13350 kWh/rok gazu. To przedział wystarczający do obsługi 2 urządzeń – np. kuchni i piecyka gazowego. Modele rozliczeń są takie same jak w taryfie W-1.
W-3 to grupa taryfowa dla odbiorców, którzy w ciągu roku zużywają gaz ziemny w granicach 13350 kWh/rok – 88900 kWh/rok. Ta grupa taryfowa przeznaczona dla tych osób, które korzystają z gazu nie tylko do gotowania, ale także ogrzewają za jego pomocą swoją nieruchomość. W tej taryfie model rozliczeń wygląda tak samo jak w taryfach W-1 i W-2, z tą różnicą, że inne są cykle odczytów. Taryfa W-3.6 wiąże się z sześcioma pomiarami, a W-3.9 z dziewięcioma pomiarami. Faktury wystawiane są i opłacane co 2 miesiące. Istnieje jeszcze wariant W-3.12T, który przewiduje sześć odczytów gazu w roku umownym, ale faktura wystawiana jest raz w miesiącu i raz w miesiącu użytkownik zgłasza stan gazomierza.
Grupa taryfowa W-4 powstała z myślą o tych, wszystkich, którzy rocznie zużywają ponad 88900 kWh/rok gazu. Odczyty i płatności następują tu co miesiąc.
W Polsce istnieje podział na 4 grupy taryfowe. Funkcjonuje on od wielu lat i dzieli odbiorców ze względu na rodzaj prowadzonej przez nich działalności, uwzględniając przy tym linii dostarczającej prąd.
Grupa taryf G – to najpopularniejsza taryfa stworzona z myślą o indywidualnych odbiorcach. Obejmuje różne typy taryf przeznaczone dla gospodarstw domowych, korzystamy z niej wszyscy w naszych domach i mieszkaniach.
Grupa taryf C –przewidziana jest dla przedsiębiorstw, do których dostarczany jest prąd z linii niskiego napięcia, korzystają z niej firmy o stosunkowo niewielkim zapotrzebowaniu na energię.
Grupa taryf B – taryfa stworzona z myślą o dużych przedsiębiorstwach, które mają większe zapotrzebowanie na energię; prąd do takich miejsc jest dostarczany przez linię średniego napięcia.Grupa taryf A – w ramach tej taryfy dostarcza się prąd dla podmiotów o dużym zapotrzebowaniu na energię, takich jak np. kopalnie czy fabryki. Prąd dostarczany jest przez linię wysokiego napięcia.
Poza grupami taryf prądu, istnieją jeszcze ich rodzaje. Oznaczenie taryf składa się z kilku znaków.
Składowe takiego oznaczenia to:
Grupa taryfowa / Moc umowna / Liczba stref czasowych / Metoda rozliczenia stref czasowych
Przykładowy zapis takiego oznaczenia to np.:
G12w, gdzie:
G – oznacza taryfę G, dla odbiorców indywidualnych
12- wskazuje na taryfę o mocy poniżej 40 kW i rozliczenie w oparciu o dwie strefy czasowe
w – rozliczenie w oparciu o dni tygodnia – dni powszednie i weekend
Skąd wiadomo jak czytać rodzaje taryf? To proste, wystarczy wiedzieć, że:
Musimy tu wiedzieć, że:
a wskazuje na wydzielenie w taryfie strefy przypadającej na godziny szczytu oraz godziny poza szczytem. Godziny te są umowne, różni dostawcy energii mogą podawać różne godziny szczytu;
b wskazuje na wydzielenie taryfy nocnej i taryfy dziennej.Tutaj również dostawcy mogą indywidualnie ustalić, które godziny traktuje się jako dzienne, a które jako nocne;
w wskazuje natomiast na zróżnicowanie cen w ciągu tygodnia, z rozróżnieniem na dni powszednie i weekendy.
Fotowoltaika – co to takiego?
Termin fotowoltaika oznacza gałąź nauki, która zajmuje się pozyskiwaniem energii z promieniowania słonecznego, będącego jednym z odnawialnych źródeł energii, w skrócie OZE. Terminu tego używa się jednak także do określenia instalacji fotowoltaicznej, która wykorzystywana jest do produkcji energii elektrycznej. Gospodarstwa domowe wyposażone w instalację fotowoltaiczną same produkują prąd. Jest to rozwiązanie ekonomiczne i ekologiczne, nie tylko pozwala obniżyć koszty ogrzania domu czy podgrzania wody, ale nie obciąża przy tym środowiska.
Instalacja fotowoltaiczna sprawia, że prąd wyprodukowany z energii słonecznej, trafia do naszych gniazdek, aby mogło się tak zadziać, potrzeba kilku elementów: paneli fotowoltaicznych, które umieszczamy w dobrze nasłonecznionym miejscu (bardzo często na dachach, ale mogę być też umieszczone w innych miejscach, ważne jest ich ustawienie względem słońca), licznik dwukierunkowy, który mierzy przepływ prądu i pozwala na rozliczenie energii, którą pobieramy z którą wytwarzamy oraz falownika, który przekształca prąd stały (bo taki produkują panele) na prąd zmienny, który płynie w naszych gniazdkach i jest wykorzystywany do zasilania urządzeń elektrycznych. Wspomniane panele są niezwykle ważnym elementem instalacji, to właśnie one odpowiadają za przemianę promieniowania słonecznego na prąd.
Ogniwa w instalacjach montowanych w domach jednorodzinnych najczęściej zbudowane są z krzemu, dzielimy je na monokrystaliczne (o uporządkowanej strukturze wewnętrznej, dzięki czemu charakteryzują się dużą sprawnością, przekłada się to jednak na wyższą cenę) oraz polikrystaliczne (o nieco niższej sprawności, ale też niższej cenie).
Efekt fotowoltaiczny to zjawisko, które ma miejsce w półprzewodniku, z którego wykonane są panele (najczęściej jest to krzem), pod wpływem promieni słonecznych. Skutkiem tego jest wytworzenia energii. Instalacja posiada także element zwany falownikiem, w falowniku prąd stały zamieniany jest na prąd zmienny, czyli taki, jaki płynie w naszych instalacjach. Dzięki zjawisku fotowoltaicznemu wytwarzany jest prąd, z którego możemy korzystać w naszych gospodarstwach domowych.
Ogniwa fotowoltaiczne to podstawowe i najmniejsze elementy, z których zbudowane są panele fotowoltaiczne, nazywane inaczej fotoogniwami lub ogniwami słonecznymi. Mają one właściwości półprzewodników – są to substancje zachowujące się w pewnych warunkach tak jak dielektryk, czyli przedmiot nie przewodzący prądu elektrycznego, a w pewnym zakresie półprzewodnik staje się przewodnikiem, czyli posiada małą oporność i wolne elektrony, które umożliwiają przepływ prądu elektrycznego.
W ramach ciekawostki można dodać, że ogniwa fotowoltaiczne wykorzystywane są do budowy nowych typów kalkulatorów, zegarków, radioodbiorników, a nawet niektórych zabawek.
Panele fotowoltaiczne to ta część instalacji fotowoltaicznej, którą wszyscy mamy okazję widywać. Są to panele złożone z ogniw, umieszcza się je w dobrze nasłonecznionym miejscu bardzo często na dachach domów lub budynków gospodarczych, czasem także na gruncie. Najważniejsze jest bowiem ich ustawienie względem światła. To właśnie panele “wyłapują” energię ze słońca, dzięki nim powstaje prąd.
Zdarza się, że za pomocą fotowoltaiki produkujemy więcej energii niż jesteśmy w stanie zużyć, w takiej sytuacji niewykorzystana energia trafia do sieci elektrycznej, a użytkownik może z niej skorzystać później, wykorzystując jej nawet 70-80 proc. Stajemy się wtedy prosumentem, prosument to producent energii elektrycznej z odnawialnych źródeł, który wykorzystuje ją na potrzeby własne, a nadwyżki oddaje do sieci energetycznej. Nie musi mieć baterii do magazynowania prądu, ponieważ posiada magazyn energii u operatora. Taka sytuacja jest korzystna, ponieważ w miesiącach wiosenno-letnich oddaje nadwyżki wyprodukowanej energii do sieci i odbiera ją w miesiącach jesienno-zimowych.
Ekologiczne źródła ciepła – co to takiego?
Ekologiczne źródła ciepła to wszystkie takie metody ogrzewania, które są przyjazne środowisku i przyczyniają się do mniejszego zanieczyszczenia powietrza. Należą do nich wszystkie formy ogrzewania wynikające z użytkowania odnawialnych źródeł energii, ale także ogrzewanie paliwami stałymi o mniejszej emisji spalin (np, pellet, ekogroszek) oraz gazem i olejem.
Pompa ciepła
Coraz bardziej popularnym rozwiązaniem jest używanie w domu pompy ciepła. Odbiera ona energię z gruntu, wody lub powietrza i używa jej do ogrzewania domu oraz wody użytkowej. jest urządzeniem grzewczym, oddającym energię pozyskaną ze środowiska do instalacji centralnego ogrzewania i ciepłej wody użytkowej. Jest to ekologiczne źródło ciepła, pozyskujące nawet 75 proc. energii ze środowiska naturalnego. Więcej o pompach ciepła systemie źródła ciepła krąży ciecz o niskiej temperaturze zamarzania, najczęściej glikol, czyli woda zmieszana ze środkiem przeciwzamarzaniowym. Ciecz ta absorbuje ciepło z otoczenia, np. z gruntu lub wód gruntowych, i transportuje je do pompy ciepła.
Więcej o pompach ciepła przeczytasz w naszym poradniku (link).
Pompa ciepła jest rozwiązaniem bardzo ekonomicznym.
To na razie mało popularny w Polsce sposób ogrzewania domów. Kotły elektrodowe to innowacyjne, ekologiczne i niskoemisyjne urządzenie, dzięki któremu można ogrzać dom oraz ciepłą wodę użytkową. W trakcie pracy kotła elektrodowego następuje zjawisko fizyczne zwane elektrolizą, które zamienia energię elektryczną na cieplną. Potrzebna jest do tego oczywiście energia elektryczna, ale jeśli pozyskamy ją tanio (np. dzięki panelom fotowoltaicznym) sama metoda ogrzewania również okaże się bardzo tania.
Do ekologicznych form ogrzewania zaliczymy również ogrzewania domu ekopaliwami. Może być to biomasa różnego rodzaju oraz paliwa, podczas spalania których ograniczona jest emisja dwutlenku węgla, np. ekogroszek czy gaz.
Ekogroszek – co to takiego?
Ekogroszek to paliwo stałe uzyskiwane z węgla kamiennego lub brunatnego, przeznaczone do stosowania w specjalnych kotłach grzewczych. Jego nazwa wzięła się od połączenia “groszku”, co ma oddawać fakt, że są to małe/drobne kawałki węgla i przedrostka “eko”, co nawiązuje do ekologii. Czym różni się ekogroszek od tradycyjnego węgla i dlaczego jest bardziej ekologiczny? Ekogroszek to po prostu produkt uboczny, który powstaje podczas transportu i wydobycia węgla kamiennego lub brunatnego. Dawniej uznawany był za materiał opałowy gorszej jakości. Z czasem zauważono jednak, że jego kaloryczność nie jest wcale niższa, a podczas spalania drobnych elementów powstaje mniej zanieczyszczeń. Okazało się, że choć tańszy niż tradycyjny węgiel, wcale nie jest mniej wydajny.
Ekogroszek dobrej jakości pali się długo, a co za tym idzie, dostarcza dużo ciepła. Ekogroszek dopuszczony do sprzedaży musi spełniać określone normy. Wielkość “groszków” to 5 – 25 mm, aby osiągnąć taki efekt kruszy się płukany węgiel energetyczny typu 31.2 do określonych rozmiarów i przesiewa go na odpowiednich sitach. Ekogroszek musi być wysokokaloryczny i mieć wysoką wartość opałową, nie mniejszą niż 24MJ/kg oraz niską zawartość siarki (poniżej 1,2 proc.), a jego wilgoć nie może być wyższa niż 15 proc.
Dobry ekogroszek charakteryzuje się też niewielką spiekalnością (współczynnik RI poniżej 25), a po spaleniu zostaje niewielka ilość popiołu (mniej niż 12 proc.). Dobry ekogroszek nie powinien zawierać kamienia, węgla brunatnego ani wyższej niż dopuszczalna norma ilości podziarna (drobinek przedostających się przez najmniejsze otwory sit) i nadziarna (dużych elementów, które zostają na największych sitach).
Ekogroszek ma dwie przewagi nad węglem. Po pierwsze jest to znacznie bardziej ekonomiczny rodzaj paliwa niż klasyczny węgiel, odznacza się bardzo wysoką kalorycznością, sięgającą nawet 29 MJ/kg, a jednocześnie niską zawartością substancji niepalnych, czyli popiołu. Oznacza to, że spala się po prostu większa jego część. Drugą wielką zaletę ekogroszku jest ekologia. W czasie spalania ekogroszku emisja gazów cieplarnianych jest kilka razy niższa niż normy wymagane przez Unię Europejską. Natomiast sam proces spalania jest całkowicie bezdymny.
Ogrzewanie domu ekogroszkiem to jeden z najtańszych sposobów ogrzewania, który dodatkowo nie wymaga dużych nakładów inwestycyjnych. Ceny ekogroszku wahają się w zależności od regionu, sposobu pakowania i parametrów. Ceny za tonę na początku sezonu grzewczego (dane na wrzesień 2021 r.) wahają się w przedziale około 850 – 1.850 zł za tonę, średnio 1.350 zł za tonę ekogroszku.
W Polsce coraz częściej mówi się o zakazie palenia paliwami stałymi w budynkach jednorodzinnych. Uchwała antysmogowa obowiązuje na Mazowszu, od 2030 r. obowiązywałby zakaz palenia paliwami stałymi (np. drewnem węglem i pelletem). Ten zakaz ma obowiązywać w 9 podwarszawskich powiatach, w których stan powietrza jest najgorszy. Rząd nie zapowiada zmian, które miałyby wprowadzić zakaz ogrzewania ekogroszkiem w całym kraju. Ministerstwo Środowiska i Klimatu przygotowuje ustawę, na mocy której ekogroszek ma zniknąć z rynku, ale chodzi tu o… nazwę. Resort doszedł do wniosku, że ekogroszek nie powinien mieć w nazwie cząstki “eko”, będziemy kupować więc “groszek III”. Ustawa określa także nowe normy dla wilgotności i kaloryczności paliw stałych.
Na razie zakaz palenia ekogroszkiem nam nie grozi.
Centralne ogrzewanie – co to takiego?
Centralne ogrzewanie to system grzewczy, który charakteryzuje się tym, że ciepło wytwarzane w jednym miejscu, rozprowadzane jest za pomocą specjalnej instalacji po określonej powierzchni (np. domu jednorodzinnym.) W poszczególnych pomieszczeniach znajdują się odbiorniki ciepła (grzejniki), dzięki którym ciepło dociera wszędzie tam, gdzie chcemy.
Schemat centralnego ogrzewania jest prosty. Instalacja centralnego ogrzewania składa się z kotła, sieci przewodów i odbiorników ciepła.
Kocioł (nazywany często piecem) ustawiony jest w specjalnie do tego przeznaczonym pomieszczeniu -kotłowni. (Współczesne kotły są stosunkowo niewielkich rozmiarów, wyglądają estetycznie, a jeśli nie ogrzewamy domu paliwem stałym, np. węglem lub drewnem nie generują nieporządku, często więc kotłownie łączy się we współczesnych domach z pralnią lub pomieszczeniem gospodarczym). W kotle następuje spalanie wybranego paliwa, dzięki czemu wytwarzane jest ciepło. Ciepło to jest następnie rozprowadzane poprzez sieć przewodów (rury) po całym domu. Jeśli budynek ma więcej niż jedną kondygnację musi posiadać piony. Z przewodów ciepło trafia do odbiorników ciepła czyli grzejników, dzięki którym ogrzewamy poszczególne pomieszczenia. Grzejniki mogą być wykonane z różnych materiałów, np. stali lub aluminium i posiadać różny kształt.
Decydując się na instalację centralnego ogrzewania musimy podjąć decyzję jakim paliwem chcemy ogrzewać nasz dom. Należy wziąć tu pod uwagę kilka czynników. Ważne będą m.in.: ekonomia, ekologia i łatwość użytkowania. Szczegółowe informacje o kosztach ogrzewania domu różnymi metodami znajdziesz w naszym poradniku (link).
Choć współczesne grzejniki przybierają różne formy i kształty, a nawet są dostępne w różnych kolorach, a wielu właścicieli domów traktuje je element dekoracyjny, niektórzy chcieliby w ogóle z nich zrezygnować. Centralne ogrzewanie daje taką możliwość. Zamiast grzejników możemy umieścić w domu instalację ogrzewania podłogowego. Decyzję o ogrzewaniu podłogowym trzeba podjąć już w czasie budowy, analizując przy tym różne aspekty, np. to, jakiego rodzaju podłogi chcemy położyć w naszym domu.
Biomasa – co to takiego?
W szerokim, najbardziej ogólnym pojęciu biomasa to cała istniejąca na naszej planecie materia organiczna – zarówno pochodzenia roślinnego, jak i zwierzęcego, która ulega biodegradacji. Są to więc odpadki z gospodarstw domowych, wszelkie odpady zielone (np. skoszona trawa) ulegające biodegradacji odpady komunalne i przemysłowe, biogazy, drewno odpadowe i o niskiej jakości technologicznej, ścieki i osady, a nawet odchody i tłuszcze zwierzęce. Do biomasy zaliczymy też oleje roślinne, rośliny hodowane w celu pozyskania energii, np. wodorosty, drzewa, rośliny takie jak róża wielokwiatowa, topinambur, wierzba wiciowa i trawy wieloletnie.
W ujęciu energetycznym biomasa to jest odnawialnym i tanim sposobem uzyskiwania energii służącej do ogrzewania zarówno domów jednorodzinnych jak i dużych obiektów. Biomasa, która nadaje się do bezpośredniego spalania służy jako opał, inne jej rodzaje przetwarzane są na biopaliwa.
Do najbardziej znanych i najczęściej wykorzystywanych rodzajów biomasy należą:
Ogrzewanie biomasą jest przyjazne dla środowiska. Wykorzystanie tego źródła energii odnawialnej zmniejsza emisję zanieczyszczeń do atmosfery, np. gazu cieplarnianego – dwutlenku węgla, bo jego bilans jest zerowy przy energetycznym przetwarzaniu biomasy. Użycie biomasy ogranicza wydobycie paliw złóż i ich transport, co również jest działaniem proekologicznym.
Używanie biomasy do ogrzewania niesie za sobą wiele korzyści. Do zalet biomasy należy zaliczyć przede wszystkim fakt, że jest to rozwiązanie ekonomiczne i ekologiczne, pozwala ograniczyć produkcję szkodliwych dla środowiska gazów, pozwala redukować ilość odpadów oraz zagospodarować niewykorzystane produkty roślinne. Biomasa jest też tania. Jej wadą jest stosunkowo niska kaloryczność i duża wilgotność.
Ceny biomasy zależą od jej rodzaju. W listopadzie 2021 r. za tonę pelletu (w zależności od klasy drewna) trzeba było zapłacić między 500 a 1.100 zł.
Metr sześcienny zrębku z wierzby energetycznej kosztował 100 zł.